Kıdem tazminatı kadar para almanın yolu

Adının açıklanmasını istemeyen bir okuyucum; bir kamu kurumunda  20 yıldan beri işçi  olarak çalıştığını ve emekliliğinin geldiğini, ancak  işyerindeki yetkililerin emekli olmadan önce izinlerini kullanması gerektiği  konusunda kendisine baskı yaptıklarını, emekli olunca izin hakkının yok olacağını söylediklerini ve bu durumda ne yapması gerektiğini soruyor.

 Sayın okurumun başına gelenler özel sektörde çalışanlar içinde geçerli. Yıllık izni çalışırken kullanmak zorunlu.  Ancak çalışan yıllık iznini kullanmayıp herhangi bir nedenle işten ayrılırsa/çıkarılırsa/emekli olursa kullanmadığı yıllık izinlerin parasını ayrıldığı tarihteki son ücreti üzerinden alır. Okuyucum 1993 yılında işe girmiş ise bu tarihten itibaren hak edip kullanmadığı bütün yıllık izinlerinin parasını alır. Okuyucumun yılda 30 gün izin hakkının olduğunu varsayarsak okuyucum yaklaşık 20 ay tutarında yıllık izin ücreti alır. Bu miktarda yaklaşık 20 yıllık kıdem tazminatına eşit olur. Bir başka deyimle okuyucum ikinci bir emekli ikramiyesi/kıdem tazminatı almış olur. Çalışanların durumlarına göre uzun yıllar yıllık izin kullanmayanların ikinci bir emekli ikramiyesi/kıdem tazminatı alabilmelerini açıklayalım.

Emekliliği gelip yıllık izin kullanmayanlar

Emekliliği gelip uzun süre yıllık izin kullanmayan işçilerin izin kullanmadan hemen emekli olmalarında fayda var. Çünkü nerede ise kıdem tazminatı kadar da ayrıca izin ücreti alabiliyorlar.

Emeklilik için yaşı bekleyenler

Emeklilik için yaşı bekleyen işçilerden uzun süre yıllık izin kullanmayanlarında 15 yıl sigortalılık 3600 gün kuralından yararlanıp, belge aldıktan sonra  işten ayrılarak hem kıdem tazminatını hem de yıllık izin paralarını alabilirler.

Emeklilik için prim ödeme süresini doldurmaya az kalanlar

Uzun süre yıllık izin kullanmayıp emeklilik için 5-6 ay gibi prim ödeme gün sayısı eksik olanlar  iş sözleşmelerini kendileri haklı nedenle fesh edip kullanmadıkları izinlerin parasını ve kıdem tazminatını aldıktan sonra emeklilik için kalan süreyi bir başka işyerinde çalışarak yada isteğe bağlı sigorta ödeyerek tamamlayabilirler.

İşten ayrılmayanların durumu

Yıllık izni işyerinde çalışırken kullanmak zorunlu. İşten ayrılmayanlara yıllık izinlerini işveren ayrı ayrı veya toptan kullandırabilir. Bu durumda da işveren işçiye aylık ücretinin dışında ayrıca izin ücreti ödemez.

Memurların Durumu

Memurların işçiler gibi birikmiş izinlerini kullanma hakları yok. Memurlar, içinde bulundukları yılın izni ile bir önceki yılın iznini  kullanabiliyor. Kullanmadıkları diğer yıllara ait  izinleri de yanıyor.

Çalışma ve Sosyal Güvenlik Uzmanı Arif Temir